Vai trò của nhà lãnh đạo tác động trực tiếp tới mức độ gắn bó và hiệu suất làm việc của đội ngũ. Theo báo cáo của Gallup, khoảng 70% mức độ gắn kết của một nhóm là chịu ảnh hưởng bởi người quản lý. Sự thay đổi nhanh chóng của công nghệ, mô hình kinh doanh và nhu cầu nhân sự đòi hỏi lãnh đạo phải có khả năng quan sát xa, hành động linh hoạt và tạo dựng niềm tin vững chắc. Một tổ chức có thể sở hữu nguồn lực dồi dào, nhưng nếu thiếu sự dẫn dắt thích hợp, những nguồn lực đó khó chuyển hóa thành lợi thế bền vững.
Định hình tầm nhìn
Tầm nhìn là điểm tựa chiến lược, nơi mọi quyết định quản trị đều bắt đầu. Nó không phải là một khẩu hiệu, mà là la bàn định hướng cho tổ chức vượt qua những giai đoạn nhiễu loạn và phức tạp. Doanh nghiệp có thể có tiền, có người, có công nghệ, nhưng nếu thiếu tầm nhìn, mọi nguồn lực sẽ hoạt động rời rạc, không tạo được sức bật tổng thể.
Lãnh đạo giỏi bắt đầu bằng việc xác định rõ ràng đích đến, sau đó diễn đạt nó thành thông điệp dễ hiểu, dễ lan tỏa, dễ hành động. Bởi lẽ, nhân viên không cần một lý tưởng mơ hồ, họ cần một điểm đến cụ thể, để biết mình đang góp phần vào điều gì lớn hơn công việc hằng ngày.
Nhà lãnh đạo định hình tầm nhìn rõ ràng, dẫn dắt tổ chức phát triển bền vững và hiệu quả
Xây dựng chiến lược
Tầm nhìn vạch ra đích đến nhưng chiến lược mới là cách tổ chức thực sự tiến về phía đó. Đây không phải là việc của riêng phòng chiến lược hay bộ phận phân tích mà lãnh đạo sẽ là người đặt nền khung, xác định hướng đi và giữ cho toàn bộ tổ chức chuyển động đúng quỹ đạo.
Một chiến lược tốt được xây dựng từ sự quan sát thị trường, hiểu hành vi khách hàng, đánh giá nội lực và dự báo xu hướng. Các nhà lãnh đạo cần nhìn được toàn cảnh để dẫn đường, nhưng cũng phải nhận ra những điểm gãy nhỏ có thể làm chệch hướng cả đoàn tàu. Sai lệch từ tầng chiến lược có thể gây lan rộng, phóng đại và kéo theo tổn thất ở nhiều cấp độ.
Truyền cảm hứng
Một đội ngũ chỉ thực sự phát huy hết tiềm năng khi họ tin tưởng vào ý nghĩa công việc và nhìn thấy chính mình trong thành công chung. Những nhà lãnh đạo vĩ đại và truyền cảm hứng là những người có khả năng nhận ra giá trị tiềm ẩn nơi người khác, ngay cả khi bản thân họ chưa kịp nhận ra. Bằng việc khơi dậy điểm mạnh, nâng đỡ bằng sự hướng dẫn chuyên môn và tạo động lực tích cực, nhà lãnh đạo có thể giúp mỗi cá nhân chạm tới những thành tựu phi thường và những mục tiêu lớn lao.
Trong bối cảnh áp lực ngày càng gia tăng, nguồn cảm hứng này trở thành chất xúc tác giúp nhân viên duy trì năng lượng, giữ tinh thần chủ động và nuôi dưỡng sự sáng tạo. Ngược lại, khi thiếu vắng cảm hứng, tổ chức dễ rơi vào trạng thái thụ động, nơi con người chỉ làm việc để hoàn thành bổn phận, thay vì tạo ra những giá trị khác biệt và bứt phá.
Nhà lãnh đạo truyền cảm hứng giúp đội ngũ vững tin, đồng lòng hướng đến mục tiêu chung
Xây dựng văn hóa tổ chức
Văn hóa là yếu tố vô hình nhưng chi phối mọi hành vi và quyết định trong tổ chức. Nó tạo ra “cách làm việc” riêng biệt, ảnh hưởng đến cách nhân viên hợp tác, đổi mới và ứng xử với khách hàng. Lãnh đạo sẽ là người khởi xướng và duy trì văn hóa đó, không phải bằng khẩu hiệu dán trên tường, mà bằng cách thiết lập chuẩn mực ứng xử, khuyến khích điều đúng và xử lý điều sai.
Nhiều nghiên cứu cho thấy những tổ chức có văn hóa gắn kết sẽ có tỷ lệ giữ chân nhân viên gần 2/3 (65%) nhân viên và mức độ sáng tạo cao hơn đáng kể. Vì vậy, văn hóa mạnh không chỉ bảo vệ tổ chức trước khủng hoảng, mà còn tạo lợi thế cạnh tranh dài hạn. Vì thế, xây dựng văn hóa tổ chức là một trong những vai trò cốt lõi nhất của nhà lãnh đạo.
Phát triển đội ngũ
Nghiên cứu cho thấy, 63% nhân viên lựa chọn rời bỏ tổ chức không phải vì lương bổng hay phúc lợi, mà vì họ không nhìn thấy cơ hội học hỏi và thăng tiến. Điều này phản ánh rõ một sự thật: vai trò lớn nhất của lãnh đạo không chỉ là dẫn dắt công việc, mà là phát triển con người.
Một nhà lãnh đạo có thể đạt được thành tích cá nhân xuất sắc, nhưng thước đo bền vững của năng lực lãnh đạo chính là đội ngũ mà họ xây dựng. Nếu nhân viên chỉ làm việc theo mệnh lệnh, tổ chức có thể đạt kết quả tức thời nhưng khó bứt phá lâu dài. Ngược lại, khi lãnh đạo chủ động đầu tư vào năng lực, kỹ năng và tinh thần trách nhiệm của đội ngũ, sức mạnh cộng hưởng sẽ được hình thành – tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững và đột phá.
Nhà lãnh đạo giỏi tạo tầm nhìn, truyền cảm hứng và thu hút ứng viên tài năng về với tổ chức
Dẫn dắt sự đổi mới
Trong một thị trường liên tục biến động, sự trì trệ về tư duy có thể khiến doanh nghiệp đánh mất lợi thế chỉ trong vài năm. Nhà lãnh đạo có trách nhiệm tạo môi trường khuyến khích thử nghiệm, coi sai lầm là bài học và biến sáng tạo thành một phần DNA của tổ chức.
Khi lãnh đạo nuôi dưỡng tinh thần đổi mới, tổ chức không chỉ tạo ra những sản phẩm hay dịch vụ khác biệt, mà còn liên tục cải tiến cách vận hành và phát triển văn hóa phù hợp với thời đại. Đây chính là nền tảng giúp doanh nghiệp duy trì lợi thế cạnh tranh và vươn lên dẫn đầu.
Thực thi chiến lược
Một chiến lược dù xuất sắc đến đâu cũng vô nghĩa nếu không được triển khai hiệu quả. Thực tế, nhiều nghiên cứu cho thấy hơn 60 - 90% chiến lược kinh doanh thất bại ngay ở khâu thực thi, không phải vì bản thân chiến lược sai lầm mà vì thiếu sự dẫn dắt và tổ chức thực hiện nhất quán. Đây chính là “khoảng cách tử thần” giữa hoạch định và hành động khiến nhiều doanh nghiệp đánh mất lợi thế cạnh tranh.
Vai trò của lãnh đạo là biến kế hoạch thành hành động, bảo đảm từng mục tiêu cụ thể được chuyển hóa thành công việc rõ ràng, phân bổ đúng nguồn lực và giám sát tiến độ sát sao. Quan trọng hơn, lãnh đạo còn phải duy trì khả năng điều chỉnh linh hoạt khi thị trường thay đổi, tránh để tổ chức rơi vào lối mòn cứng nhắc. Khi nhà lãnh đạo làm tốt vai trò này, chiến lược không còn nằm trên giấy, mà trở thành sức mạnh thực sự để đưa doanh nghiệp tiến lên.
Nhà lãnh đạo cần có khả năng thực thi chiến lược
Phản hồi mang tính xây dựng
Không một tổ chức nào có thể tiến bộ nếu thiếu văn hóa phản hồi. Nhưng phản hồi chỉ thực sự có giá trị khi nó mang tính xây dựng. Những lời chỉ trích mang tính hủy hoại khiến nhân viên mất động lực, thậm chí thu mình lại. Ngược lại, phản hồi tích cực và định hướng phát triển sẽ mở ra cơ hội để cá nhân học hỏi, cải thiện và trưởng thành.
Nhà lãnh đạo giỏi không né tránh việc chỉ ra điểm yếu, nhưng họ làm điều đó bằng sự tôn trọng, tinh thần đồng hành và tập trung vào giải pháp thay vì đổ lỗi. Khi nhân viên nhận được phản hồi đúng cách, họ không chỉ sửa sai hiệu quả mà còn cảm thấy được tin tưởng và hỗ trợ. Chính cảm giác này tạo nên nền tảng để mỗi cá nhân phát triển bền vững, đồng thời nuôi dưỡng sức mạnh tập thể, đưa tổ chức tiến xa hơn.
Giải quyết vấn đề
Doanh nghiệp luôn vận hành trong một môi trường phức tạp, đầy rẫy thách thức: từ xung đột nội bộ, biến động thị trường cho đến những khủng hoảng bất ngờ. Trong bối cảnh ấy, năng lực giải quyết vấn đề của lãnh đạo trở thành yếu tố quyết định sự ổn định trước mắt và sức bật dài hạn của tổ chức.
Thay vì dựa trên cảm tính, các quyết định sẽ được đưa ra thông qua tư duy hệ thống, dựa trên dữ liệu xác thực, phân tích đa chiều và khả năng dự báo tác động. Quan trọng hơn, họ khơi mở được sức mạnh tập thế giúp tạo điều kiện để những góc nhìn đa dạng được lắng nghe và biến quá trình xử lý vấn đề thành cơ hội chung để học hỏi, gắn kết và nâng cao năng lực tổ chức.
Khi làm được điều đó, các vấn đề sẽ không còn là “điểm nghẽn” mà trở thành chất xúc tác cho sự đổi mới, tạo cơ hội để doanh nghiệp rèn luyện bản lĩnh, tăng cường khả năng thích ứng và tạo đà bứt phá mạnh mẽ hơn trên hành trình phát triển.
Người lãnh đạo cần có năng lực giải quyết vấn đề
Kiểm soát cơ cấu tổ chức
Cơ cấu tổ chức chính là “khung xương” của doanh nghiệp. Một cơ cấu lỏng lẻo sẽ khiến tổ chức vận hành thiếu hiệu quả, còn cơ cấu quá cứng nhắc lại kìm hãm sự đổi mới và tăng trưởng. Trong bối cảnh thị trường thay đổi liên tục, việc quản trị cơ cấu không phải là công việc một lần, mà là quá trình liên tục rà soát và điều chỉnh để đảm bảo sự cân bằng giữa kiểm soát và linh hoạt.
Nhà lãnh đạo đóng vai trò trung tâm trong quá trình này. Họ cần xác định rõ ràng quyền hạn và trách nhiệm, thiết kế luồng thông tin thông suốt và phân bổ nguồn lực tối ưu. Một cơ cấu phù hợp không chỉ giúp đội ngũ phối hợp nhịp nhàng, mà còn tạo nền tảng để tổ chức thích ứng nhanh, khai thác tối đa tiềm năng nhân sự và duy trì lợi thế cạnh tranh.
Ngược lại, nếu cơ cấu lạc hậu và trì trệ, doanh nghiệp sẽ đánh mất cơ hội ngay cả khi sở hữu sản phẩm tốt và đội ngũ giỏi. Vì thế, khả năng định hình và kiểm soát cơ cấu tổ chức chính là một trong những năng lực lãnh đạo mang tính chiến lược, quyết định sự bền vững và sức bật dài hạn của tổ chức.
Xây dựng mạng lưới quan hệ
Trong thời đại toàn cầu hóa và biến động, doanh nghiệp không thể phát triển biệt lập. Sức mạnh bền vững đến từ khả năng của lãnh đạo trong việc kiến tạo và nuôi dưỡng mạng lưới quan hệ toàn diện. Đó là sự gắn kết nội bộ để các phòng ban phối hợp hiệu quả, đồng thời mở rộng kết nối bên ngoài với đối tác chiến lược, khách hàng, nhà đầu tư, cơ quan quản lý và cộng đồng chuyên môn. Khi các mối quan hệ này cùng vận hành hài hòa, tổ chức sẽ sở hữu nguồn lực, tri thức và sự hợp tác cần thiết để thích ứng nhanh và phát triển mạnh mẽ.
Một mạng lưới bền chặt cả trong lẫn ngoài còn trở thành “lá chắn” trong khủng hoảng. Sự hỗ trợ, chia sẻ và đồng hành từ nhiều phía giúp tổ chức tìm ra giải pháp sáng tạo, nâng cao khả năng chống chịu và củng cố lợi thế cạnh tranh. Vì vậy, xây dựng và duy trì mạng lưới quan hệ là một trong những năng lực lãnh đạo mang tính chiến lược, quyết định sự bền vững và sức bật dài hạn của doanh nghiệp.
Người lãnh đạo cần thiết lập và duy trì mối quan nội bộ lẫn bên ngoài doanh nghiệp
Một lời khích lệ đúng lúc có thể thay đổi cả tinh thần làm việc của một cá nhân, và một quyết định chiến lược sáng suốt có thể thay đổi cả cục diện của một ngành. Đây chính là minh chứng rõ nét cho vai trò của người lãnh đạo: vừa chạm đến những khoảnh khắc rất nhỏ trong đời sống công việc hàng ngày, vừa định hình những chuyển động lớn của tổ chức và thị trường. Sự kết nối giữa hai tầng ảnh hưởng ấy tạo nên sức mạnh đặc biệt, giúp lãnh đạo không chỉ dẫn dắt sự phát triển của con người trong tổ chức mà còn tạo ra dấu ấn bền vững cho cộng đồng và xã hội.
